Een actuator is een type transducer: een apparaat dat één energievorm in een andere kan omzetten. De energie kan afkomstig zijn van een elektrische stroom, hydraulische of pneumatische druk.
Een motor is een voorbeeld van een actuator die energie uit elektriciteit of brandstof omzet in de energie van cirkelvormige beweging. Een lineaire actuator daarentegen zet de energie van rotatiebeweging om in lineaire beweging. Piëzo-elektrische actuatoren zijn een voorbeeld van een type lineaire actuator. Deze apparaten kunnen zeer klein zijn, zoals micro en mini-actuatoren, of juist zeer groot, zoals bij zware actuatoren.
Lineaire actuatoren op landingskleppen
Vliegtuigautomatisering wordt ingezet voor de landingskleppen. De kleppen zijn met scharnieren bevestigd aan de achterrand van de vleugels van een vliegtuig met starre vleugels. Hun functie is drievoudig:
1. De overtreksnelheid verlagen.
2. De daalhoek vergroten.
3. De pitchhoek van het vliegtuig verminderen. Tijdens de landing verbetert dit het zicht van de piloot op de landingsbaan over de neus van het vliegtuig.
Landingsgestel
Voor een goede werking van het landingsgestel zijn meerdere verschillende lineaire actuatoren nodig. Eerst moet de deur die het landingsgestel afsluit openen, wat gebeurt met lineaire actuatoren. Vervolgens moet het landingsgestel zelf met actuatoren worden neergelaten wanneer het vliegtuig in positie is.
Lineaire actuatoren bij omgekeerde stuwkracht
Direct na de landing wordt omgekeerde stuwkracht gebruikt om de benodigde vertraging van het vliegtuig te leveren. Hierbij wordt de kracht die door de uitlaat van het vliegtuig wordt geleverd naar voren gericht, tegen de vliegrichting in. Propellervliegtuigen kunnen mogelijk ook lineaire actuatoren gebruiken om tijdens de vlucht omgekeerde stuwkracht te genereren. Dit maakt snelle vertraging en snelle snelheidswijzigingen mogelijk, evenals het beheersen van de snelheidsopbouw bij steile duiken.
Mini-actuatoren en modelvliegtuigen
Mini-actuatoren en zelfs micro-actuatoren worden gebruikt in op afstand bestuurbare modelvliegtuigen. Voor zeer kleine modellen (minder dan 10 gram auw) zijn actuatoren de enige haalbare oplossing vanwege hun compacte formaat, lage stroomverbruik en geringe gewicht in vergelijking met andere oplossingen. Mini-actuatoren zijn ideaal voor rolroerbesturing en stuurtoepassingen op op afstand bestuurbare vliegtuigen.Al deze principes worden geïllustreerd in deze video, waarin de laadbak van een speelgoed-containertruck met een lineaire actuator wordt geheven en neergelaten.
Het gebruik van een lineaire actuator kan optimale prestaties bieden die zowel betrouwbaar als duurzaam zijn. Moderne lineaire actuatoren gebruiken een kogelomloopmoer en -schroef met hoge overbrenging en bieden meer dan 90 procent rendement. Vergelijk dit met het klassieke Acme-draadspilontwerp, dat typisch een rendement tussen 20 en 70 procent bood. Deze sterkte, de relatief kleine afmetingen voor de geleverde kracht en de flexibiliteit qua vermogen en besturing maken lineaire actuatoren tot een sterke bijdrage aan aeronautische besturingssystemen.